Εκπαιδευτικό Υλικό

Διαδικτυακό Σεμινάριο "COVID-19 & Κυτταρομετρία Ροής"

Eυτυχία Βαλασιάδη
Μαρία Γεωργίου, Leriva Diagnostics
Άννα Ταπάρκου, Ακαδημαϊκός Υπότροφος, Ά Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ, Ιπποκράτειο ΓΠΝ Θεσσαλονίκη
Κωνσταντίνος Τζαβάρας, Βιολόγος, Miltenyi Biotec
Μαριάννα Τζανουδάκη, Τμήμα Ανοσολογίας & Ιστοσυμβατότητας, Γ. Ν. Παίδων Αθηνών «Η Αγία Σοφία»
Ε. Κώνστα, Χημικός, MSc, PhD, Πανεπιστημιακός Υπότροφος στο Τμήμα Βιοϊατρικών Επιστημών, ΠΑ.Δ.Α. & Συνεργάτης στο ΕΣΕΑΠ: Διεργαστηριακό Σχήμα Ελέγχου Ικανότητας Διαγνωστικών Εργαστηρίων

Βασική Εκπαίδευση στην Κυτταρομετρία

Μαριάννα Τζανουδάκη
Τμήμα Ανοσολογίας & Ιστοσυμβατότητας Εξειδικευμένο Κέντρο Πρωτοπαθών Ανοσοανεπαρκειών-Παιδιατρική Ανοσολογία Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Η Αγία Σοφία»
Δημητρακοπούλου Λίλα
Επιιμ. Α, Τμήμα Ανοσολογίας – Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α., “Λαϊκό”

 

Επιστημονικά άρθρα

Δ. Ι. Χατζοπούλου
Ιατρός Βιοπαθολόγος, τμήμα Ανοσολογίας, ΑΟΝΑ “Ο Άγιος Σάββας”

Ο συνδυασμός κυτταρομετρίας ροής και μοριακών τεχνικών προσφέρει νέες δυνατότητες τόσο σε κλινικό όσο και σε ερευνητικό επίπεδο. Συγκεκριμένα στην HIV λοίμωξη, η ενδοκυττάρια ανίχνευση του HIV gag-pol mRNA σε συνδυασμό με ανοσοφαινοτυπικούς δείκτες, επιτρέπει την παρακολούθηση της ενδοκυττάριας παραγωγής του ιού σε διαφορετικά κυτταρικά διαμερίσματα και τον καθορισμό του CCR5 ή CXCR4 τροπισμού του. Έτσι, δίνονται νέες δυνατότητες στην κατανόηση της ανοσοπαθογένειας και στην παρακολούθηση της HIV λοίμωξης, καθώς και στη χρήση των νέων φαρμάκων που στοχεύουν στην αναστολή της εισόδου του HIV στα κύτταρα…

B. Brando
Profesor of Hematology Laboratory and Transfusion Center, Legnano Hospital, Milano, Italy

The cytometrical definition of a positively or negatively stained cell population by (immune)fluorescence techniques is an issue of utmost importance in the diagnostic assessment of haematological malignancies. Interestingly, the technical criteria for a clearcut and standardized definition of what is ‘positive ’and what is ‘negative’ have not been addressed in sufficient detail in the flow cytometric literature…

Ε.Ε. Γιαννάκη
Βιολόγος PhD, Τμήμα Κυτταρομετρίας, Αιματολογικό Εργαστήριο, Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης “Θεαγένειο”

Οι ανάλογοι των Toll υποδοχείς (Toll-like receptors, TLRs) είναι μια οικογένεια πρωτεϊνών που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην έμφυτη ανοσία. Ανήκουν στους υποδοχείς αναγνώρισης προτύπων (pattern recognition receptors, PRRs) οι οποίοι αναγνωρίζουν μοριακές δομές που είναι ευρέως διαδεδομένες μεταξύ των μικροβίων και είναι γνωστές ως μοριακά πρότυπα συνδεόμενα με την παθογένεια (pathogen-associated molecular patterns, PAMPs). Οι PAMPs δεν συσχετίζονται με μηχανισμούς διαφυγής από τον ξενιστή, έχουν κυρίως δομικό ρόλο και γι’ αυτό το λόγο είναι εξελιγκτικά πολύ σταθερά μόρια (δεν υπόκεινται σε μεταλλάξεις ή τυχόν μεταλλάξεις είναι μη βιώσιμες)…

Γ.Α. Πάγκαλης1•2, Χ. Κυρτσώνη2, Θ.Π. Βασιλακόπουλος2, Σ. Σαχανάς1, ζ. Γιακουμή1, Χ. Καλπαδάκη3, Μ. Μοσχογιάννη1, Α. Δημητρακοπούλου4, Μ.Κ. Αγγελοπούλου2, Φ.Ν. Κοντοπίδου5
1)Αιματολογική Κλινική Ιατρικού Αθηνών-Ψυχικοό,
2)Αιματολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών,
3)Αιματολογική Κλινική Πανεπιστημίου Κρήτη,
4)Ανοσολογικό Εργαστήριο, Νοσοκομείο Λαϊκό, Αθήνα,
5)Β’ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών

Οι Β-χρόνιες λεμφοϋπερπλαστικές νόσοι (ΧΛΝ) καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα οντοτήτων όπως αυτό περιγράφεται στην Ταξινόμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Πίνακας 1). Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται, με εξαίρεση το πλασμοκύττωμα και το πλασμοκυτταρικό μυέλωμα, νοσολογικές οντότητες οι οποίες εμφανίζουν κλινική ή/και εργαστηριακή αλληλοκάλυψη έτσι ώστε, αρκετές φορές να υπάρχει δυσκολία ως προς την επακριβή τους κατάταξη. Σημαντικές διαγνωστικές πληροφορίες προς την κατεύθυνση αυτή προσφέρει η μελέτη των κυττάρων του αίματος, του μυελού των οστών και άλλων δειγμάτων με την Κυτταρομετρία Ροής (ΚΡ) έτσι ώστε η εξέταση αυτή να είναι απαραίτητη για τη διάγνωση, κατάταξη και παρακολούθηση των ασθενών με Β-ΧΛΝ…

I. Κοτσιανίδης, Ε. Μπούχλιου, Π. Μιλτιάδη
Αιματολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή ΔΠΘ, Αλεξανδρούπολη

Η κυτταρική σηματοδότηση (cell signalling) αποτελεί βασικό μέρος του πολύπλοκου συστήματος επικοινωνίας, το οποίο ορίζει και συντονίζει βασικές κυτταρικές λειτουργίες και δραστηριότητες. Βάσει της σηματοδότησης τα κύτταρα αντιδρούν κατάλληλα στα ερεθίσματα του μικροπεριβάλλοντος με αποτέλεσμα τη φυσιολογική ιστική ομοιόσταση, διαφοροποίηση, ιστική αναγέννηση και, τέλος, ανοσία. Διαταραχές στη μεταγωγή και επεξεργασία των εξωκυττάριων σημάτων είναι υπεύθυνες για πλειάδα νοσημάτων, μεταβολικών, αυτοάνοσων και τέλος κακοήθων…

Κ. Δάγλα
Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας, Γενικό Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός»

Τα κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα ανιχνεύονται στο αίμα ασθενών με καρκίνους επιθηλιακής προέλευσης σε συγκεντρώσεις ένα καρκινικό κύτταρο ανά 106-107 λευκοκύτταρα. Η σημασία της ανίχνευσής τους έχει μελετηθεί από αρκετές ομάδες και έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν ανεξάρτητο προγνωστικό δείκτη σε σχέση με το ελεύθερο νόσου διάστημα και την ολική επιβίωση. Επίσης, αποτελούν δείκτες της ανταπόκρισης στη θεραπεία, ενώ ενδεχομένως να αποτελούν και νέο θεραπευτικό στόχο…

Μ.Τζανουδάκη
Τμήμα Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας, Γ.Ν. Παίδων Αθηνών «Η Αγία Σοφία»

Η ανοσοφαινοτυπική μελέτη του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) έχει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο τόσο σε κλινικό, όσο και σε ερευνητικό επίπεδο, με σημαντικότερη τη συμβολή της στη διάγνωση της διήθησης των μηνίγγων σε ασθενείς με κακοήθη αιματολογικά νοσήματα. Το ΕΝΥ, όμως, αποτελεί ένα βιολογικό υλικό του οποίου οι ιδιαιτερότητες είναι τέτοιες που επιβάλλουν την εφαρμογή ειδικών πρωτοκόλλων και χειρισμών για την εξαγωγή αξιόπιστων αποτελεσμάτων…

Χ. Βλάχου, Α. Μπαρμπούτη, Δ. Γαλάρης
Εργαστήριο Βιολογικής Χημείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιατρική Σχολή

Ο σίδηρος αποτελεί ένα ιχνοστοιχείο ζωτικής σημασίας για τη διεκπεραίωση μιας σειράς βασικών λειτουργιών που χαρακτηρίζουν τη ζωή (μεταφορά οξυγόνου, σύνθεση του DNA, μεταφορά ηλεκτρονίων στην αναπνευστική αλυσίδα και μεταβολισμός ξενοβιοτικών ενώσεων μεταξύ άλλων). Από την άλλη πλευρά, ο σίδηρος κάτω από ορισμένες συνθήκες είναι ιδιαίτερα τοξικός λόγω της ικανότητάς του να καταλύει το σχηματισμό δραστικών ελευθέρων ριζών μέσω της αντίδρασης Fenton (1). Για το λόγο αυτό, τα κύτταρα και οι οργανισμοί έχουν αναπτύξει πολύπλοκους μηχανισμούς για τη ρύθμιση της ομοιόστασης του σιδήρου, ώστε να αποφεύγονται οι βλαβερές επιδράσεις του…

Η Κυτταρομετρία Ροής στην Ανοσολογία (2016)

Claudio Ortolani
University Of Urbino – Italy
Κώνστα Ευγενία, Χημικός, MSc Κλινικής Χημείας, PhD
Επιστημονικός Συνεργάτης, Β΄ Παθολογική Προπαιδευτική Κλινική, Αιματολογική Μονάδα, Π.Γ.Ν “Αττικόν”
Αλεξάνδρα Φλέβα Ph.D Βιολόγος
Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν. «Παπαγεωργίου»
Μ. Βικεντίου, Χημικός, PhD, MSc
«Κλινική Βιοχημεία – Μοριακή Διαγνωστική»
Μαριάννα Τζανουδάκη
Τμήμα Ανοσολογίας & Ιστοσυμβατότητας, Κέντρο Αναφοράς Πρωτοπαθών Ανοσοανεπαρκειών- Παιδιατρική Ανοσολογία, Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Η Αγία Σοφία»
Αλεξάνδρα Φλέβα Ph.D Βιολόγος
Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν. «Παπαγεωργίου»

Η Κυτταρομετρία Ροής στην Αιματολογία (2013)

Γιαννάκη Ευθαλία
Tμήμα κυτταρομετρίας, Eργαστήριο Αιματολογίας, «Θεαγένειο» Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
Δημητρακοπούλου Λίλα
 Επιμ Α΄, Τμήμα Ανοσολογίας- Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α «Λαϊκό»
Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος

Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων
Βασιλική Ε. Καλοδήµου, Μοριακή Γενετίστρια (PhD)

Υπ. Τµήµατος Κυτταροµετρίας Ροής – Έρευνας & Αναγεννητικής Ιατρικής Μαιευτηρίου ΙΑΣΩ
Λευκοθέα Σ. Ντοβά, Βιοχημικός, Msc, PhD
Επιστημονικός συνεργάτης Μονάδας Μοριακής Βιολογίας – Αιματολογικό Εργαστηρίο, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων
Ιωάννα Αθανασιάδου, Κλινικός Βιοχημικός (M.Sc.)
Γ.Ν.Α Λαϊκό Νοσοκομείο
Μαριάννα Τζανουδάκη
Τμήμα Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας, Γ.Ν. Παίδων «Η Αγία Σοφία»
Ευγενία Βερίγου
Πανεπιστήμιο Πατρών
Γρηγορίου Ειρήνη, Αιματολόγος
Εργαστήριο Κυτταρομετρίας Ροής, Τμήμα Ανοσολογίας Ιστοσυμβατότητας, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»
Μαρία Γ. Βάγια, Αιματολόγος
401 ΓΣΝΑ
Μαρία Ν. Παγώνη, Αιματολόγος
Αιματολογική – Λεμφωμάτων Κλινική και ΜΜΜΟ, ΓΝΑ «ο Ευαγγελισμός»
Κατερίνα Ψαρρά, Χημικός, MSc, PhD
Τμήμα Ανοσολογίας – Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»
Ελένη Καψάλη, Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας
Κατερίνα Ψαρρά, Χημικός, MSc, PhD
Τμήμα Ανοσολογίας – Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»
Τ. Α. Μικρόπουλος
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Ανάλυση Δεδομένων και Ερμηνεία (2013)

Αλεξάνδρα Φλέβα, Ph.D Βιολόγος
Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν. «Παπαγεωργίου»
Γιαννάκη Ευθαλία, Βιολόγος Phd
Αιματολογικά Εργαστάριο, Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο»
Κατερίνα Ψαρρά, Χημικός, MSc, PhD
Τμήμα Ανοσολογίας Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»
Κώνστα Ευγενία, Χημικός, PhD
Επιστημονικός Συνεργάτης, Β’ Παθολογική Προπαιδευτική Κλινική, Αιματολογική Μονάδα, Π.Γ.Ν “Αττικόν”
Βικεντίου Μυροφόρα Χημικός, PhD, MSc
Επιστημονικός Συνεργάτης, Β’ Παθολογική Προπαιδευτική Κλινική, Αιματολογική Μονάδα, Π.Γ.Ν “Αττικόν
Ιωάννης Δράκος Μηχανικός H\Y και Πληροφορικής, MSc. Ιατρική, PhD
Δημητρακοπούλου Λίλα Επιμ.Α
Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας, Γ.Ν.Α. «Λαϊκό»
Sofia Grammenoudi PhD
Biomedical Sciences Research Center «Alexander Fleming»
Βικεντίου Μυροφόρα Χημικός, PhD
Β’ Παθολογική Προπαιδευτική Κλινική, Αιματολογική Μονάδα, Π.Γ.Ν «Αττικόν»
Βασίλης Σπυρόπουλος Καθηγητής
Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας (ΕΒΙΤ), Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων, ΤΕΙ Αθηνών
Γεώργιος A. Βαρθολομάτος Βιοχημικός, PhD
Αιματολογικό Εργαστήριο – Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Π.Γ.Ν. Ιωαννίνων
Μαρία Γεωργίου Χημικός, PhD
Leriva Diagnostics
Γ. Λαλλάς Βιολόγος, PhD
Κατερίνα Ψαρρά Χημικός, MSc, PhD
Τμήμα Ανοσολογίας – Ιστοσυμβατότητας, Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»
Μαριάννα Τζανουδάκη
Τμήμα Ανοσολογίας & Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Παίδων Αθηνών «Η Αγία Σοφία»

Προσυνεδριακή Ημερίδα (2012)

Sofia Grammenoudi
“Alexander Fleming” Biomedical Sciences Research Center, Flow Cytometry Unit.
Σπυριδούλα Βασιλείου
Βιολόγος, PhD. Αιματολογική Κλινική-Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού Οστών, Γ.Ν.Α. “Ο Ευαγγελισμός”
Μαρία Γεωργίου – Χημικός, PhD και
Σπύρος Σπυριδάκης – Χημικός, MSc
Μπαράκου Ε.
Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο, ΠΓΝ Ιωαννίνων, Ιωάννινα
Μαριλένα Νικολοπούλου
Βιολόγος, PhD.
Κώνστα Ευγενία, Χημικός, PhD και
Βικεντίου Μυροφόρα, Χημικός, PhD
Επιστημονικοί Συνεργάτες, Β΄Παθολογική Προπαιδευτική Κλινική, Αιματολογική Μονάδα, Π.Γ.Ν “Αττικόν”
Γιώργος Λαλλάς, Βιολόγος – PhD
Επιστημονικός Διευθυντής Π. Ζαφειρόπουλος Α.Ε.
BD Biosciences